Ο Απρίλιος έχει καθιερωθεί πλέον διεθνώς ως ο μήνας προώθησης του Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού. Ο οικονομικός ή χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός (financial literacy), περιγράφει την ανθρώπινη ικανότητα κατανόησης των βασικών αρχών των επιχειρήσεων και των οικονομικών.
Ο όρος περιλαμβάνει την ικανότητα κατανόησης των οικονομικών επιλογών, τον προγραμματισμό για το μέλλον και την σωστή χρήση και διαχείριση των προκλήσεων που συνδέονται με κάποια γεγονότα ζωής, όπως π.χ. την αποταμίευση για τη συνταξιοδότηση ή την πληρωμή για την εκπαίδευση των παιδιών.
Πιλοτική μελέτη που διεξήχθη σε 14 χώρες από το Διεθνές Δίκτυο Χρηματοοικονομικής Εκπαίδευσης (ΝΚΜ) του ΟΟΣΑ/INFE καταδεικνύει την μεγάλη έλλειψη χρηματοοικονομικών γνώσεων για ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού σε όλες τις χώρες που συμμετείχαν στην ερευνητική μελέτη, αλλά και τις διαφορές στην στάση των ατόμων σε αυτόν τον τομέα, με σκοπό να αναπτυχθούν κατάλληλες εθνικές πολιτικές και στρατηγικές για την αντιμετώπισή του.
Οι θετικές συνέπειες του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού αντανακλώνται στην προσωπική, οικογενειακή, εθνική και διεθνή χρηματοοικονομική ευημερία, καθώς και στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού.
Αρνητικές Συνέπειες:
- Έλλειψη αποταμιευτικής, ασφαλιστικής & συνταξιοδοτικής συνείδησης.
- Αδυναμία κατάρτισης ατομικού ή οικογενειακού οικονομικού προϋπολογισμού.
- Υπερχρέωση & αδυναμία κατανόησης των διαχρονικών επιπτώσεών της.
- Άγνοια για τους αναλαμβανόμενους κινδύνους από επενδύσεις σε απλά αλλά και σε σύνθετα χρηματοοικονομικά προϊόντα.
- Αύξηση της κοινωνικής ανισότητας, που ευνοεί μόνο τους πολίτες που έχουν περισσότερη & καλύτερη ποιότητα πληροφόρησης (asymmetric information).
Στα πλαίσια ενός περίπλοκου οικονομικού περιβάλλοντος, το άτομο πρέπει να είναι σε θέση να το κατανοήσει με στόχο να λάβει τις σωστές αποφάσεις. Για να συμβεί αυτό όμως, θα πρέπει να αναπτύξει αποταμιευτική, ασφαλιστική και συνταξιοδοτική συνείδηση, να μην παρασύρεται από τη μόδα και την συμπεριφορά της αγέλης, να μην επιδεικνύει μυωπική στάση , άγνοια, υπερβολική εμπιστοσύνη και γνωστική ασυμφωνία.
Η κ. Δήμητρα Χατζηαγγελάκη, Διδάκτωρ Διοίκησης και Ηγεσίας Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών & Πολιτικών Επιστημών ανέφερε το εξής:
«Οι θετικές συνέπειες του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού είναι πολυάριθμες, ευημερείς και πολυεπίπεδες για το άτομο, τις εταιρίες και την κοινωνία». Ωστόσο για να γίνει αυτό εφικτό, απαιτείται ο συνδυασμός ατομικής ευθύνης και αποφασιστικότητας της πολιτείας, με την εισαγωγή υποχρεωτικής χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης για την καλλιέργεια χρηματοοικονομικής συνείδησης των πολιτών από την νεαρή ηλικία.
Πηγή: Ινστιτούτο Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού.